Geschiedenis Villa Elias

Eén van de nazaten van de oprichter Joseph Elias van de textielfabriek Elias in Eindhoven had ongeveer 250-300 hectare grond gekocht toen de “Maatschappij” N.V. Heerlijkheid Sterksel in 1923 failliet ging. Dit was de kleinzoon Joseph (Jo) vernoemd naar zijn opa Joseph Elias geboren in Eindhoven 26-12-1873 en overleden Eindhoven 13-07-1952. Hij was gehuwd met Henriette (Jet) Elias geb. Strijp 19-01-1879 overleden Waalre 27-10-1960.

In rond 1930 bouwde hij een “buitenhuis De Hut” in het huidige natuurgebied de Lange Bleek heden ten dage “Villa Elias” genoemd naar ontwerp van architect Dhr. J.W. Hanrath en P.H.H. Briël.
Daar hebben ze ook bossen aangeplant en 2 huizen gebouw welken ze hadden verhuurd.
Eén van de huurders zal waarschijnlijk op de volgende advertentie uit de Gelderlander 16 maart 1936 hebben gereageerd.

Men was er dus wel wat van plan te gaan doen.

Toen de familie het buitenhuis bouwde, hebben ze ook elektriciteit aangelegd.
Dat moest van de Ginderover van Heeze af komen en dan via de Vlaamse weg helemaal naar achteren.
Het was een gegoede familie en de mensen van de Vlaamse weg mochten voor niets aansluiten, er wordt echter ook gezegd dat men hiervoor Fl. 25,00 moest betalen.
Daar waren de mensen heel dankbaar voor en toen de familie zich daar in het weekend vestigden hebben ze een ereboog opgericht om hen welkom te heten.

Zij verbleven hier tijdens de zomer en vertrokken na de zomer weer naar Eindhoven.
Officieel was de familie Joseph Elias woonachtig aan de Parklaan 54 in Eindhoven.

Het huis aan de Parklaan is in 1916 gebouwd ook naar ontwerp van J.W. Hanrath in opdracht van Joseph Elias.
Echter zijn zij als familie, ouders en 3 zonen Mathias 1903, Adolph 1906 en Eduard 1908 en hun gezinnen, op 11 mei 1940 naar Engeland uitgeweken en na drie maanden naar Amerika gevlucht en hebben daar in en rond New York de oorlogsjaren doorgebracht.
Direct na de oorlog zijn zij met 2 zonen en hun families terug naar Nederland gegaan maar 1 zoon met inmiddels 4 kinderen zijn pas in 1952 terug gekeerd.
Deze laatste, Eduard Elias, heeft terug gekomen in Nederland weer gewerkt als Directeur van de
J. Elias textielfabrieken in Strijp en hebben altijd in Waalre gewoond.
Hij is samen met zijn vrouw vlak na elkaar in 1986 gestorven.

De woning aan de Parklaan 54 kreeg een Duitse bestemming in september 1940 en wel : Gestapo, RLM, staf Oberkommando Wehrmacht.
Het buitenhuis aan de lange Bleek werd ook door de Duitsers in beslag genomen en de Stoomlinnenfabriek in Eindhoven werd in 1943 op last van de Duitsers gesloten.
Tegen het einde van de oorlog, een paar dagen voor dolle dinsdag *) zijn de Duitsers ook gevlucht.
Dat was waarschijnlijk de 1e of de 2e dinsdag van september.
De Duitsers hadden de opdracht om, in het geval dat ze Joodse bezittingen moesten verlaten, die dan te vernietigen.

Over de vernieling van het buitenhuis bestaan twee versies:

• Een dag later, of enkele dagen later zou het zogenaamde Sterksels-verzet, dat waren jongelui die toen de Duitsers al op de vlucht waren in het verzet zijn gegaan, zo dapper geweest om die prachtige villa in brand te steken.
• Volgens een nazaat van de familie Elias schijnt het huis door de Duitsers in brand te zijn gestoken .

Van de villa zelf is niets meer over behalve de fundering welke een idee geeft over de omvang van het huis. Het Bultven welke in de volksmond ook wel Eliasven wordt genoemd herinnerd hier nog aan.

Zoals hieronder laat zien hebben we de originele bouwtekeningen van het buitenhuis gevonden en tevens de plannen voor de tuinaanleg en een schets voor een verbouwing voor het huis aan de Lange Bleek.

*) Dolle Dinsdag

Het is 6 juni 1944. Die dag begint de bevrijding van Europa. Op 4 augustus bereiken ze Parijs, op 3 september Brussel en op 5 september Antwerpen. 

D-Day is Decision Day
Het is 6 juni 1944. Die dag begint de bevrijding van Europa. (Decision betekent ‘beslissing’: de beslissende dag.) De langverwachte invasie is gekomen. Amerikaanse, Britse en Canadese troepen (‘geallieerden’) vallen Frankrijk binnen, via de kust bij Normandië. Met heel veel bootjes komen ze aan op het strand.

Oprukken
Daar vechten ze een verbeten strijd tegen de Duitse soldaten. Er vallen meteen duizenden doden en gewonden. Maar de invasie lukt. De geallieerden kunnen doorstomen naar het noorden. Op weg naar de bevrijding van de bezette landen. Op 4 augustus bereiken ze Parijs, op 3 september Brussel en op 5 september Antwerpen. 

Dolle dinsdag
Op de BBC en Radio Oranje hoor je enthousiaste berichten. ‘De oorlog is bijna voorbij, en Nederland wordt vast over een paar dagen bevrijd!’ Sommige illegale kranten brengen al een bevrijdingsnummer uit. Nederland viert feest. Die dinsdag is men dolblij: Dolle Dinsdag. NSB’ers vluchten weg naar Duitsland. Op 6 september blijkt het volk zich te vergissen. Men heeft te vroeg gejuicht.

Zuiden bevrijd
De opmars stokt. België is inmiddels voor het grootste deel wel bevrijd. Maastricht is de eerste Nederlandse stad die de bevrijding kan vieren (15 september 1944). Het zuiden van Nederland wordt dat najaar nog bevrijd. Maar dan gaat het fout. Bij Arnhem mislukt een belangrijke slag.

De bevrijding van Nederland boven de grote rivieren zal nog meer dan een half jaar duren.